Fen Hocası Fen Bilimleri
Canlıların kendilerine benzer yeni bireyler meydana getirmesine üreme denir.
Gelişmiş yapılı canlılarda, üreme için kullanılan organlara üreme sistemi denir.
1. Dişi Üreme Sistemi
Yumurta üretme, döllenmeyi sağlama ve yavrunun gelişmesine ortam hazırlama temel görevidir.
Yumurtalık: Yumurta hücresinin üretildiği yerdir.
Yumurta Kanalı: Yumurta ve spermin birleştiği yerdir.
Döl Yatağı: Bebeğin anne karnında büyüyüp geliştiği yerdir.
Vajina: Döl yatağına uzanan ve spermlerin döl yatağına iletilmesini sağlayan yapıdır.
2. Erkek Üreme Sistemi
Sperm üretimini sağlamak temel görevidir.
Testis: Spermlerin üretildiği yerdir.
Sperm Kanalı: Spermlerin dışarı atılmasını sağlayan borudur.
Salgı Bezleri: Spermlerin atılmasını kolaylaştıran salgı maddeleri üretir.
Penis: Spermlerin dışarı atıldığı yerdir.
3. Üreme Hücresinin Özellikleri
a. Yumurta
Dişi üreme hücresine yumurta denir.
b. Sperm
Erkek üreme hücresine sperm denir.
Sperm Ve Yumurta Hücresi Arasındaki Farklar
- Sperm hücresi küçüktür, yumurta hücresi büyüktür.
- Sperm hücresi hareketlidir, yumurta hücresi hareketsizdir.
- Sperm hücresi kuyrukludur, yumurta hücresinde kuyruk yoktur.
4. Döllenme Ve Gelişim Olayı
Sperm ve yumurta hücrelerinin birleşmesine döllenme denir.
Döllenme sonucu oluşan hücreye zigot denir.
Zigotun bölünüp hücre sayısının artmasıyla oluşan hücre topluluğuna embriyo denir.
Embiriyonun sistem ve bazı organları farklılaşarak fetüs halini alır.
Annenin kan damarlarıyla, yavrunun göbeğindeki damarlar arasındaki bağlantıyı sağlayan yapıya plasenta denir.
Canlının hücre sayısının, hacim ve kütlesinin artması olayına büyüme denir. Büyümeyle beraber yeni yetenek ve özellikler kazanmasına da gelişme denir.
Zigot → Embriyo → Fetüs → Bebek
büyüme büyüme büyüme
5. İnsanda Gelişme Dönemleri
A. Bebeklik Dönemi
Vücudunu kontrol etmeyi, emeklemeyi, yürümeyi ve bazı sözcükleri söylemeyi öğrenir.
B. Çocukluk Dönemi
Birey konuşmayı, yemek yemeyi, giyinip soyunmayı ve el becerilerini öğrenir.
Her şeye çok meraklıdır ve çevresini tanımak ister.
C. Ergenlik Dönemi
Vücudun büyümesi ve farklılaşması hızlanır.
D. Yetişkinlik Dönemi
Yüksek okul okuma, meslek ve iş seçimi ile evlenmenin gerçekleşebildiği dönemdir.
E. Yaşlılık Dönemi
Metabolizmanın yavaşladığı dönemdir.
6. Ergenlik Dönem
A. Erkeklerin ergenlik döneminde gerçekleşen bazı değişmeler:
- Vücut kilosu ve hacmi artar.
- Boy uzar ve vücut organları gelişir.
- Kaslar kızlara göre daha fazla gelişir.
- Yüzde sivilceler çıkabilir.
- Üreme organları sperm üretmeye başlar.
- Konuşma sesi kalınlaşır.
- Bıyık ve sakal oluşumu başlar.
B. Kızların ergenlik döneminde gerçekleşen bazı değişmeler:
- Vücut kilosu ve hacmi artar.
- Boyları uzar ve vücut organları gelişir.
- Yüzde sivilceler çıkabilir.
- Konuşma sesi değişir.
- Üreme organları gelişir, yumurta üretimi ve adet görme olayları başlar.
