Çiçekli bitkiler tohum üretilmesi ve tohumun çimlenmesiyle, yeni bitkilerin oluşturulmasını sağlar.
A. Çiceğin Gizemli Yapısı
Çiçek Tablası:
- Çiçeğin bütün kısımlarının üzerinde oturduğu yerdir.
Çanak Yaprak:
- Çiçeği dış etkenlerden korur.
- Yeşil renklidir.
- Fotosentez yapar.
Taç Yaprak:
- Çiçeğin hoş görünümlü ve renkli kısmıdır.
- Böceklerin ilgisini çekerek tozlaşmaya yardımcı olur.
Dişi Organ:
- Yumurta hücrelerinin oluşmasını sağlar.
- Tozlaşma ve döllenme olayları ile tohum ve meyve oluşumunu sağlar.
Erkek Organ:
- Üzerinde polenler(çiçek tozu) bulunur.
- Polenler olgunlaştıktan sonra çevreye yayılır.
B. Çiçekte Tozlaşma Ve Döllenme
Bitkilerin tohum oluşturması için sırasıyla:
- Çiçekteki erkek organda çok sayıda polen, dişi organda ise yumurta üretilir.
- Erkek organdaki polenlerin çeşitli etkilerle dişi organdaki tepeciğe taşınmasına tozlaşma denir.
Tozlaşmayı etkileyen faktörler: Rüzgar, Su(Yağmur), Hayvanlar(arı, kelebek, böcekler, kuşlar vb.)
- Polenlerin içinde bulunan üreme hücreleri(sperm) bir kanalla yumurtalığa ulaşır.
- Polenlerin dişi organdaki yumurtalıkta yumurta hücresiyle birleşmesine döllenme denir.
- Döllenmiş yumurta(zigot) hücre bölünmesiyle gelişerek, embriyoyu oluşturur.
- Embriyo yumurtalık içinde gelişerek, tohumun oluşmasını sağlar.
- Yumurtalık duvarı gelişerek meyveyi oluşturur.
C. Tohumlar Ne İşe Yarar?
Bir tohumda içten dışa doğru:
- Embriyo
- Çenek
- Tohum kabuğu bulunur.
Tohum Kabuğu:
Tohumlar çimleninceye kadar içindeki canlı taslağının dış etkilerden korunmasını sağlar.
Çenek:
Yapısında bol besin depolama kısımdır. Besinler çimlenme sırasında kullnılır.
Embriyo:
Embriyo çimlenme sırasında büyüyerek, yeni bitkinin oluşmasını sağlar.
D. Tohumun Çimlenmesi
Tohumun yapısındaki embriyonun uygun şartlarda büyüyüp gelişerek kök, gövde ve yaprağı oluşturmasına çimlenme denir.
Bitkinin çimlenmesi için:
- Su: Suyun emilmesi tohumda fiziksel ve kimyasal bir dizi olayın başlamasına ve çimlenmenin oluşmasına neden olur.
- Sıcaklık: Su emilimi, enzim etkinliği ve taşınan madde geçişlerini etkileyerek çimlenmeyi dolaylı etkiler.
- Hava: Havadaki oksijen gazı, hücrelerde solunumla enerji üretilmesinde kullanılır.
Çimlenme olayı:
- Tohumun toprak altında harekete geçmesiyle başlar.
- Bitkinin ilk yaprakları toprak üstünde gözüktüğünde sona erer.
NOT: Çimlenmekte olan tohum fotosentez yapamaz.
E. Bitki Gelişimini Etkileyen Faktörler
Işık: Güneş ışığında bulunan enerji ile bitkiler fotosentez yaparak besinlerini üretir.
Toprak: Bitkiler ihtiyaç duyduğu mineralleri (kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, sodyum ve klor gibi) kökleriyle topraktan erimiş olarak alır.
Su: Bitkinin beslenmesini, topraktan mineral almasını ve terleme yapmasını sağlar.
Sıcaklık: Bitkiler ortalama olarak 25-30 derece sıcaklık arasında ideal gelişme hızına sahiptir.
Hava: Bitkiler gündüzleri karbondioksiti fotosentezde, geceleri ve gündüzleri oksijeni solunumda kullanılır.
F. Organik Tarım
Organik tarım, kimyasal gübre ve tarımsal ilaçların ya hiç yada çok az kullanılması esasına dayanan bir yöntemdir.
Organik tarımın amacı:
- Toprağın yapısını korumak
- Çölleşmeyi önlemek
- Doğal bitki ortüsünü ve hayvanları korumak
- Tarımdan kaynaklanan her türlü kirliliği önlemek
- Toprak verimliliğini korumak
- Tarımsal ilaçların olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak
- Çok miktarda değil, yeterli ve kaliteli gıda üretmek